NAPRAWA
EKOHYDROLOGIĄ
W
ostatni tydzień kwietnia w Helu odbyły się obrady międzynarodowego
workshopu poświęconego sposobom implementacji metod ekohydrologii w zrównoważonym
gospodarowaniu zlewniami rzek dla potrzeb harmonijnego funkcjonowania
ekosystemu strefy brzegowej morza. W Helu spotkała się wąska grupa
wybitnych specjalistów z Australii, Meksyku, Niemiec, Polski, Portugalii i
Wielkiej Brytanii. Obradom przewodniczył profesor Eric Wolański z
Australian Institute of Marine Sciences – naukowiec słynny w swoim kraju
i na świecie z tego, że wyjaśnił mechanizm zanikania raf u wybrzeży
Australii. Spotkanie firmowało Europejskie Biuro UNESCO, a zorganizowały
go Międzynarodowe Centrum Ekologii PAN z Warszawy oraz Stacja Morska
Instytutu Oceanografii UG.
Profesor
Eric Wolański - przewodniczący obrad.
Profesor
Maciej Zalewski - inicjator spotkania ekohydrologów w Helu.
W
Helu pracowano głównie nad wytycznymi dla specjalistycznej publikacji
UNESCO z dziedziny ekohydrologii. Z jednej strony opisane zostaną
przyczyny degradacji stref brzegowych mórz świata w wyniku błędów użytkowania
rzek i ich najbliższego otoczenia. A z drugiej
wypracowane będą zalecenia dla unikania pomyłek w zarządzaniu.
Publikacja ma podkreślać socjo-ekonomiczne aspekty przedsięwzięć
ochronnych i racjonalnego użytkowania walorów przyrodniczych dla stanu ujść
rzecznych i strefy przybrzeżnej morza. To od tego co dzieje się w zlewisku
morza zależy jakość jego życia – poziom zasobów ryb, stan ich
siedlisk, płynność i trwałość naturalnych procesów ekologicznych,
dobrobyt ludzi.
Profesor Laurie
Boorman z Cambridge referował
sparwy przybrzeżnych siedlisk
słonoroślinnych.
Dr
Kinga Krauze z Miedzynarodowego Centrum Ekologii
w Warszawie przedstawiła
problemy zarządzania
zlewniami małych rzek środkowej Polski.
Dr
Ruben Lara - niemiecki badacz rzek Południowej Ameryki
przedstawiał
problemy z zarządzania strefami lasów mangrowych.
W
ostatnich latach jakość wody estuariów i strefy przybrzeżnej mórz uległa
radykalnemu pogorszeniu prowadząc do radykalnych zmian bioróżnorodności,
produktywności siedlisk i zmniejszenia wydajności łowisk. Pokazuje to
wyraźnie, że należy pilnie opracować nowe strategie odtworzenia
zniszczonego środowiska oraz zmienić sposoby korzystania z zasobów
wodnych rzecznych i strefy przybrzeżnej. Podkreślano, że możliwość zrównoważonego
i trwałego gospodarowania na akwenach estuariów i przybrzeżnej strefy
morza zależą w dużym stopniu od biofilności działań gospodarczych w
zlewniach rzek i ich otoczeniu.
Problemy
zarządzania strefą wybrzeży omawiano także w terenie.
Analizowano
przyczyny i skutki anty-ekologicznej antropopresji
na newralgicznych
dla życia morza odcinkach wybrzeży.
Umocnienia nad Zatoka Pucką są
szczególnie wymownym tego przykładem.
Nowa
koncepcja ekohydrologicznego podejścia do w/w problemów zakłada nie tylko
monitorowanie procesów fizycznych i biologicznych zachodzących na badanym
obszarze. Zaleca posiłkowanie się biologicznymi i ekologicznymi
komponentami przyrody, w celu kontroli hydrologicznych procesów na rzecz
polepszenia jakości środowiska, do stopnia gwarantującego trwałą i zrównoważoną
eksploatację jego walorów. Zakres zależności naturalnych zjawisk i składników
ekosystemu łączy w takich badaniach i działaniach praktycznych
specjalistyczną wiedzę m.in. biologów, biochemików, hydrologów, geologów,
ekologów i oceanografów. Warto podkreślić, że podstawy
koncepcji zostały sformułowane w Polsce w ramach realizacji Międzynarodowego Programu Hydrologicznego UNESCO, a jego autorem jest Prof.
dr hab. Maciej Zalewski, szef Międzynarodowego Centrum Ekologii w Warszawie
– współorganizator helskiej konferencji.
Dr
Jorge I. Euán Avila przedstawił na spotkaniu problemy
zarządzania
strefą wybrzeży Półwyspu Jukatan.
Płytkość Zatoki Puckiej
przypominała mu rodzime
przybrzeżne akweny Zatoki Meksykańskiej.
Spotkanie
podjęło problematykę nad sposobami integracji tej wiedzy dla osiągnięcia
możliwie uniwersalnych, trafnych i praktycznie użytecznych wniosków.
Identyfikowano i ustalano hierarchię przydatności ekologicznych metod
stosowanych w dorzeczach dla zmniejszenia degradacji i odtworzenia zasobów
w ujściach rzecznych i wodach przybrzeżnych mórz. Omówiono niezbędny
zakres naukowej współpracy dla wprowadzenia zasad ekohydrologii w zarządzanie
zasobami przyrodniczymi rzek dla socjo-ekonomicznych potrzeb człowieka w
strefie przybrzeżnej morza. Spróbowano wyznaczyć miejsca dla
zintegrowanych i porównawczych badań. Wskazano na konieczności edukacyjne
dla implementacji zasad ekohydrologicznego podejścia do zarządzania środowiskiem
rzek.
Krzysztof E. Skóra
Profesor
Luis Chicharo dzielił się doświadczeniem
z badań nad ekosystemami stref
ujściowych portugalskich rzek.
eko
Dr
Reg Uncles z Laboratorium Morskiego w Plymuth
zaznajamiał uczestników
spotkania z wybranymi problemami
transportu osadów w nurcie wybranych
ujść rzecznych Anglii.
Ekohydrolodzy na helskim
brzegu.
|
