Święto w Stacji Morskiej

Stało się. W dniu 20 czerwca  2003 roku ostatnie elementy infrastruktury  naukowo- edukacyjnego kompleksu budynków naszej Stacji Morskiej zostały udostępnione publiczności i użytkownikom. Z finałem czekano nieco na odpowiedni dzień, aby mogła tego dokonać osoba znamienita. Udało się. Pan Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski w finalnym geście symbolicznego otwarcia, zrzuciwszy cumę z polera umożliwił miłośnikom fauny Bałtyku eksploracje nowych rejonów wiedzy o morzu. 

Wchodząc na „pokład” nowego naukowo-edukacyjnego budynku helskiej placówki możemy zaznajomić się z wystawą „Ssaki naszego morza”, gdzie na makietach i planszach opisuje się rolę fok i morświnów w życiu ludzi znad Zatoki Gdańskiej,  a przy okazji pokazuje się znaczenie destrukcyjnych działań człowieka na stan populacji i zdrowie tych zwierząt. 

Przez szklaną ścianę widać jak wygląda fokarium „od kuchni”, jak przygotowuje się dla fok posiłki i medykamenty (jeśli potrzebują takiej pomocy). Piętro niżej jest obdarzone największą atrakcją. Na poziomie dna basenów, przez wielkie i grube szyby można podglądać podwodne obrazy pływających fok, a na ścianie przeciwległej non-stop emitowany jest krótki film o życiu morświnów.

Natomiast pod dioramą, w specjalnym akwarium pływają babki bycze – obcy, egzotyczny gatunek ryb, który zadomowił się w naszych wodach w latach 80-tych, przybywając tu z mórz Czarnego i Kaspijskiego. 

Gdy nad obiektami Stacji Morskiej, po przemówieniach JM Rektora UG oraz Prodziekana Wydziału Biologii Geografii i Oceanologii załopotała w sztormowym wietrze flaga Uniwersytetu Gdańskiego, a Prezydent dokonał ceremonii otwarcia, donatorzy przedsięwzięcia wygłosili wobec zebranych gości krótkie przemówienia o sposobie wspomagania helskiej placówki. Ocenili jej działalność i zakreślili bliższą i dalszą wolę owocnej współpracy na rzecz badań morza, ochrony ginących gatunków i popularyzacji wiedzy wśród społeczeństwa. 

Oklaskami, przy nieobecności przedstawiciela Komitetu Badań Naukowych podziękowano tej instytucji za największy wysiłek finansowy jaki w budowę i utrzymanie Stacji Morskiej włożyła.  

Następnie Wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Pan Jerzy Kędzierski   podziękował za udany sposób wykorzystania dotacji tej instytucji na pożytek przyrodzie i ludziom.

Kolejnym mówcą była Pani Danuta Kozak-Grodzicka - Prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Podkreślając znaczenie placówki dla regionu wskazała na wysiłek załogi Stacji w jej budowaniu i propagowaniu wiedzy o ekosystemie morza i biologii organizmów morskich. Indywidualne nagrody od WFOŚiGW otrzymali kierownik placówki oraz jego zastępca  - mgr Iwona Kuklik.

Prezes fundacji EKOFUNDUSZ, profesor Maciej Nowicki  omawiając dotychczasową rolę Stacji Morskiej w ratowaniu gatunków zagrożonych - fok szarych i morświna zaznaczył potrzebę skupienia się na rewaloryzacji Zatoki Puckiej a szczególnie na konieczności odtworzenia z pożytkiem dla rybołówstwa i wędkarstwa zasobów ryb. Zaznaczył jednocześnie, że potencjał badawczy helskiej placówki może być w tym procesie niezwykle użyteczny, a EKOFUNDUSZ wychodzi i nadal będzie wychodził na przeciw potrzebom takiego projektu.

Następnie Przedstawiciel Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej - Pan Tadeusz Pacholik odczytał list Prezesa Fundacji – profesora  Macieja Grabskiego, w którym wyraził nadzieję, iż (...) „Stacja Morska ma szansę stać się w bliskiej przyszłości ważnym ośrodkiem krzewienia wiedzy i zainteresowań w dziedzinie biologii morza i oceanografii”.

Kolejnym mówcą był przedstawiciel sektora biznesu, Prezes POLKOMTEL S.A., operatora telefonii komórkowej PLUS GSM, Pan Jarosław Pachowski. Firma ta od lat  sponsoruje część działań projektu restytucji fok szarych na południowym Bałtyku. Tym razem zaskoczyła wszystkich przekazaniem na potrzeby tego przedsięwzięcia samochodu terenowego. 

Kluczyki w imieniu Stacji Morskiej odebrała Pani Prezes Fundacji Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego – Anna Żuchowska, która to koordynuje sprawy helskiej placówki wynikające głównie z projektów edukacyjnych i obsługi ruchu turystycznego. Otrzymany pojazd ma spełniać zadania transportowe w strefie brzegowej polskiej części Bałtyku. Ma być m.in. foczą karetką pogotowia dla tych znajdowanych na brzegu morskim zwierząt, które takiej pomocy potrzebują.

Wystąpił też przedstawiciel najnowszego sponsora projektu ochrony bałtyckich morświnów PKN ORLEN S.A. Pan Michał Bielewicz, który wręczył na ręce mgr Iwony Kuklik czek na pokrycie kosztów zakupu paliwa do świeżo pozyskanego samochodu. Koncern właśnie podjął wspomaganie finansowe tego trudnego zadania poprzez przekazywanie części środków finansowych uzyskiwanych z akcji programu VITAY – „Ratuj z ORLENEM bałtyckiego delfina”. 

Listę mówców zamknął Pan Mirosław Kuklik – prezes Stowarzyszenia Przyjaciele Helu. Wręczając dar w postaci dwóch starych rycin morskich ssaków, podkreślił partnerskie relacje Stowarzyszenia i Stacji Morskiej w wielu pro-przyrodniczych projektach.

Przyszedł czas na seminarium pt. „Wczoraj i dziś oceanografii w Helu”. Tę część programu poprowadził Dyrektor Instytutu Oceanografii UG prof. dr hab. Adam Krężel. Wygłoszono cztery referaty:

·   Historia badań oceanograficznych w Helu - Mirosław Kuklik  

·   Naukowa i dydaktyczna działalność Stacji Morskiej - Krzysztof Skóra 

·   Historyczna wiedza na temat ssaków morskich u brzegów Polski - Andrzej Ropelewski

·   Stan populacji oraz potrzeby ochrony fok i morświnów w Polsce - Iwona Kuklik

Następnie zwiedzono otwartą wystawę. Pan Prezydent spotkał tu jej twórców, a przede wszystkim Panią Grażynę Dłużniewską-Mellin plastyka i wykonawcę inscenizacji.

Wizyta w sali podwodnej jak zwykle zaowocowała bezpośrednią wymianą spojrzeń fok i odwiedzających. Tym razem także z  Pierwszą Osobą. 

Potem, po krótkim spacerze wzdłuż basenów hodowlanych fokarium zaproszeni goście udali się na dziedziniec Stacji Morskiej aby uczestniczyć w punkcie programu nazwanym jako „Studium bioróżnorodności fauny mórz i oceanów” Tematem wiodącym był: „Smaki ichtiofauny Bałtyku”. Na stołach “analitycznych” znalazły się mnogie odmiany dań z ryb Morza Bałtyckiego oraz “owoce morza” z rejonów znacząco odległych od Helu. 

Smakując potrawy goście mieli okazje do zapoznania się z pomieszczeniami Stacji, w tym z nowo oddanym do użytku laboratorium sekcyjnym, „szpitalikiem” fok, pomieszczaniem dla płetwonurków i innymi.

Gdy nastąpił czas zbiorowych zdjęć Pan Prezydent postanowił sprawdzić się w roli opiekuna fok. Stosownie ubrany do sytuacji, razem z wolontariuszami i Rektorem UG karmił całe helskie stado, któremu przewodzili, najbardziej domagający się atencji Balbin i Juel.

Najbardziej zaskoczeni zostali odwiedzający tego dnia fokarium turyści. Dziesięciominutowe opóźnienie otwarcia dla publiczności obiektu zostało zrekompensowane z nawiązką sytuacją, która już nigdy się nie powtórzy, a oni byli jej przypadkowymi świadkami.

Dzień otwarcia ostatnich obiektów z kompleksu naukowo - edukacyjnego Stacji to uroczysta forma inauguracji najważniejszego dla helskiej placówki projektu UE - BALTDER czyli „Bałtyckiego centrum doskonałości dla edukacji, badań i rozwoju”. Tu w Stacji Morskiej realizowany jest i będzie przez najbliższe trzy lata siódmy pakiet tego projektu dotyczący badań i ochrony bałtyckich ssaków. Będą wykonywane także i inne jego składowe. Stację odwiedzi i będzie w niej pracować jeszcze więcej specjalistów z krajów Unii Europejskiej niż dotychczas. Otwiera się zatem  nowy rozdział historii badań oceanograficznych w Helu.

Tekst: Krzysztof E. Skóra

Zdjęcia: Wojciech Waśkowski, Biker

<<<POWRÓT