Świecący
Bałtyk
W
nocy 8 września 2005r. zaobserwowano w Juracie od strony otwartego
morza zjawisko świecenia
wody. Jest to już trzecie odnotowane przez Stację Morską takie zjawisko
w naszej Zatoce.
Pierwszy
przypadek miał miejsce w 2001 roku w drugiej połowie sierpnia w rejonie
kempingu „Ekolaguna” na Półwyspie Helskim.
Unikatowe
zdjęcie z 2001 roku wykonane przy pomocy gruboziarnistego
filmu
o czułości 1800 ASA. Poruszane dłońmi w wodzie bruzdnice świecą
jasno-turkusowym
światłem.
Drugie
świecenie
pojawiło się z początkiem września 2003 roku na przeciwległym brzegu w
małej Zatoce Rewskiej.
Na czym polega świecenie
morza?
Poruszające
się w nocy ryby i skorupiaki wywołując ruch wody pobudzają
drobne, planktonowe glony – bruzdnice, które dzięki specjalnemu
biochemicznemu mechanizmowi uwalniają kwanty jasno-turkusowego światła.
Zjawisko to nazywamy bioluminescencją. Jak wynika z badań pracowników naszego Instytutu Oceanografii UG
organizmem, który wywołuje w naszej zatoce to zjawisko i wzbudza
nie lada sensację jest bruzdnica nazywana Alexandrium ostenfeldii.
Marcin Gawdzik
9.09.2005r.
Bruzdnica
Alexandrium ostenfeldii pod mikroskopem
Bioluminescencja
[gr.- łac.] - „zimne” świecenie (luminescencja) niektórych
gatunków ryb, owadów, pierwotniaków, glonów i innych organizmów;
powstaje w wyniku enzymatycznej reakcji chemicznej polegającej na
utlenianiu związku zwanego lucyferyną (C11H7O3N2S2)
tlenem atmosferycznym w obecności enzymu - lucyferazy. Z chemicznego
punktu widzenia lucyferyna i lucyferaza różnych
gatunków mogą być zupełnie odmiennymi związkami wykazującymi jednak
podobne właściwości i działającymi w podobny sposób. Reakcja wymaga
dodatkowo udziału ATP
i jonów magnezu. W wyniku utleniania powstaje cząsteczka w stanie
wzbudzonym - oksylucyferyna, której przejście do stanu podstawowego wiąże
się z emisją światła.
ATP -
adenozynotrójfosforan (kwas adenozynotrójfosforowy) jest
przenośnikiem energii pomiędzy reakcjami, podczas których jest ona
wydzielana (egzoenergetycznymi), a tymi procesami i reakcjami, które nie
zachodzą spontanicznie lecz potrzebują dostarczenia energii z wewnątrz
(endoenergetycznymi). Występuje we wszystkich rodzajach komórek i
stanowi ich materiał energetyczny.
|
