JAK
ŻYĆ Z MORZA?
Unia Europejska
postanowiła być światowym liderem w ochronie mórz dla trwałych możliwości
ich eksploatacji. W dniach 27 - 28.11.2007r. odbyła się w Brukseli
konferencja p.n. „Blue
Planet Forum - Acting together for the future of EU Maritime Policy”(Forum
Błękitnej Planety - działania na rzecz przyszłej polityki morskiej Unii
Europejskiej).
Budynek
Komitetu Regionów UE, w którym odbywało się Blue Planet Forum
Organizatorem
spotkania był Komitet Regionów Unii Europejskiej, Generalna Dyrekcja
Komisji Europejskiej Do Spraw Rybołówstwa i Polityki Morskiej, przy współpracy
francuskiego akwarium NAUSICAA oraz światowej sieci - World Ocean Network.
Wzięli w niej udział mieszkańcy wybrzeży krajów należących do Unii
Europejskiej, reprezentujący między innymi wyższe uczelnie, ogrody
zoologiczne, muzea, akwaria, szkoły oraz szereg innych organizacji i
instytucji zainteresowanych stworzeniem przyszłej Dyrektywy Morskiej UE. Na
rozpoczynającej Forum sesji plenarnej zabierali głos m.in. przedstawiciele
UNESCO, GREENPEACE, członkowie Komitetu Regionów, Komisji Europejskiej
oraz europosłowie. Zaproszeni też byli ludzie młodzi, którzy
reprezentowali różne kraje - Francję, Belgię, Niemcy, Rosję, Rumunię,
Maltę, Wielką Brytanię, Portugalię oraz Polskę. Uznano, że platforma
dyskusyjna pomiędzy regionami powinna być lepszym forum wymiany doświadczeń
i postulatów niż konferencja międzypaństwowa. W istocie rzeczy - nadbrzeżne
regiony poszczególnych państw wielokrotnie więcej łączy niż
bliżej i dalej położone regiony jednego państwa.
W pierwszym dniu
forum odbyły się warsztaty prowadzone równolegle w kilku miejscach, na których
dyskutowano między innymi na temat zrównoważonej i odpowiedzialnej
konsumpcji ryb i innych organizmów morskich, redukcji zanieczyszczeń w
morzach, oceanach oraz strefie przybrzeżnej,
znaczeniu jakości informacji, które docierają do potencjalnego
odbiorcy, ochrony bioróżnorodności mórz, poprawy sposobów komunikacji
pomiędzy naukowcami, politykami oraz społeczeństwem.
Seminarium
na sali plenarnej w pierwszym dniu Blue Planet Forum
W drugim dniu
konferencji zorganizowano seminarium, podczas którego przedstawiciele
poszczególnych grup warsztatowych przedstawili efekty swojej pracy pozostałym
grupom oraz reprezentantom Komitetu Regionów, zaś popołudniu -
eurodeputowanym na sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego.
Problemy, które
poruszano podczas Blue Planet Forum oraz ich możliwe rozwiązania będą
brane pod uwagę podczas konstruowania przyszłej Dyrektywy Morskiej Unii
Europejskiej - nowego prawa, które wejdzie niebawem w codzienne życie
mieszkańców i użytkowników mórz naszego kontynentu. Wśród najważniejszych
kwestii poruszanych podczas forum znalazł się między innymi problem kształcenia
morskich edukatorów oraz współpracy między sektorem prywatnym i
publicznym, między naukowcami, politykami, rybakami, producentami i przetwórcami
a resztą społeczeństwa. Wszystko to na pożytek morza - skarbca żywności
i innych bogactw naturalnych narodów Europy.
W dyskusjach i
prezentacjach kładziono silny nacisk na pełniejsze włączenie szkół w
proces edukacji morskiej dzieci i młodzieży oraz omawiano rolę środków
masowego przekazu w tejże edukacji. Niejednokrotnie podkreślano problem
nielegalnych połowów i nadmiernej eksploatacji zasobów morskich oraz
potrzeby stworzenia większej ilości morskich obszarów chronionych.
Postulowano wykupywanie z prywatnych rąk przez rządy państw terenów
przybrzeżnych, w celu ich skutecznej ochrony. We Francji np. stało się to
już powszechną praktyką.
Zauważono, że
wiedza dzisiejszych społeczeństw o morzu, o żyjących w nich organizmach,
czy problemach, które są związane z ich eksploatacją, jest dalece
niewystarczająca. Wnioskowano, aby sprzedawana żywność pochodzenia
morskiego była zaopatrzona w rzetelną informację dotyczącą statusu
gatunku, kraju lub morza jego pochodzenia oraz sposobu jego pozyskania.
Zauważono, że potencjalny konsument, nawet gdyby chciał, nie jest dziś w
stanie dowiedzieć się w sklepie czy restauracji czy to, co kupuje jest
gatunkiem chronionym, zdrowym, mogącym być odławianym i sprzedawanym bez
ograniczeń i w tym właśnie terminie. Takie dane powinny być szeroko
rozpowszechniane i systematycznie uaktualniane, a kontrola nad standardami
produktów morskich powinna przebiegać na poziomie międzynarodowym.
Aaron
McLoughlin Dyrektor Europejskiego Programu Morskiego Fundacji WWF
Bioróżnorodność
mórz, zdaniem uczestników forum, nie jest dostatecznie brana pod uwagę w
zarządzaniu eksploatacją morza. Uwaga ta dotyczy wszystkich szczebli
decyzyjnych i należy to zmienić.
Pojawił się także,
wysunięty przez młodzież, edukacyjny pomysł utworzenia szeregu
kawiarenek, w których można by było porozmawiać z naukowcami na tematy
związane np. ze sprawami morskimi. Są już kraje, gdzie takie spotkania są
realizowane.
Niejednokrotnie
wspominano także o potrzebie uświadamiania osobom mieszkającym na wybrzeżu
o wielkiej atrakcyjności tych miejsc dla turystyki i potrzebie kreowania
takich sposobów zarabiania na tym, aby było to harmonijne z wytrzymałością
przyrody i środowiska.
Podkreślano także,
że wiedzę należy rozpowszechniać również wśród mieszkańców obszarów
położonych z dala od wybrzeży, ponieważ zanieczyszczenia z wielkich
miast usytuowanych w głębi lądu także mają wpływ na środowisko mórz
i oceanów. Rozmawiano na temat roli licznych położonych z dala od morza
ogrodów zoologicznych, muzeów oraz akwariów i innych podobnych placówek,
jako instytucji mogących w znacznym stopniu rozpowszechniać wiedzę
przyrodniczą (w tym głównie morską) wśród osób je odwiedzających.
Młodzież
podczas warsztatów w drugim dniu forum
Młodzież
poruszała również kwestie biodegradacji i recyklingu użytkowanych na
statkach i nad morzem opakowań oraz czystości współczesnych plaż,
stworzenia internetowego forum dla osób zainteresowanych sprawami morskimi,
ujednolicenia przepisów dotyczących ochrony mórz dla mieszkańców państw
położonych nad tymi samymi akwenami, zapobiegania nadmiernemu
zanieczyszczeniu we wczesnych fazach tego procesu, wspólnej odpowiedzialności
wszystkich mieszkańców państw nadmorskich za wiedzę z biologii i
ekologii morskich organizmów
oraz stan ich zasobów.
W kontekście
obchodzonego już 8 czerwca Światowego Dnia Oceanu pojawił się pomysł
cyklicznego nominowania spośród miast portowych - Europejskiej Stolicy
Morskiej.
Jak już wcześniej
zaznaczono finalnym rezultatem spotkania było wygłoszenie na forum
Europejskiego Parlamentu opracowanej deklaracji, która była podsumowaniem
wniosków eksperckiej i młodzieżowej części Forum Błękitnej Planety.
W tym samym
czasie, gdy w Komitecie Regionów UE dyskutowano jak ratować morza, by móc
z ich bogactwa dobrze żyć, na ulicy, u wrót budynku stanęły autokary,
którymi przyjechali reprezentanci niektórych polskich organizacji
rybackich, aby zaprotestować przeciw zakazowi połowów dorsza we
wschodniej części Bałtyku.
Tekst:
Monika Konkel
Zdjęcia:
Krzysztof. E. Skóra
|
