AMPOD

Więcej wiedzy o hydroakustycznej aparaturze do podsłuchiwania morświnów i oddziaływaniu wiatrowych generatorów energii na morzu.

Narasta ilość hydrotechnicznych konstrukcji w morzu. Powstają wieże eksploatacji ropy, gazu, tzw. „farmy wiatrowe”, kładzie się rurociągi i kable, buduje porty. Część z nich, w czasie budowy generuje bardzo duże ilości hałasu. Do najgłośniejszych należy wbijanie w dno pali służących posadowieniu „wiatraków” mających być w przyszłości generatorami taniej i odnawialnej energii elektrycznej. Średnica takiego pala, na którego szczycie ulokowana jest wiatrowa turbina sięga niemal 4 metrów. Aby wbić go w dno, specjalny młot musi uderzać w górną jego powierzchnię ok. 15.000 razy, a cała operacja posadowienia 12 turbinowej farmy trwa prawie 150 dni [1]. Taka budowa jest znaczącym źródłem podwodnego hałasu (ponad 200 dB). Dla zwierząt o niezwykle czułych narządach słuchu jakim są morświny ten rodzaj ludzkiej działalności może rodzić poważne problemy w życiu - wpływać na trasy wędrówek i cykle aktywności w okresach żerowania czy komunikacji matek z małymi. Dlatego inwestorzy muszą w coraz większym stopniu inwestować w badania dokonujące oceny oddziaływania ich inwestycji na środowisko. Równolegle rządy morskich państw i Unia Europejska finansują projekty naukowe, których zadaniem jest obiektywna ocena zjawisk towarzyszących tego typu budowom i poszukiwanie metod konstrukcji bardziej przyjaznych środowisku naturalnemu.

W Niemieckim Muzeum Morskim w Stralsundzie, w dniach 28-29.10.2009r., odbyło się sympozjum, podczas którego przedstawiono wyniki projektu „AMPOD”. Celem tego projektu było podsumowanie efektów zastosowania i analizy różnych metod użycia tzw. PODów [2] w badaniach wpływu na środowisko morza instalacji wiatrowych turbin będących generatorami energii elektrycznej.

Tematyka referatów (poniżej), a także głosy w dyskusji, koncentrowała się głównie na ocenie metod badawczych oceniających wpływ hałasu jaki powoduje konstrukcja tych instalacji na zachowanie morświnów. Dane pochodziły głównie z doświadczeń osiągniętych przy konstrukcji pierwszej niemieckiej „farmy wiatrowej” na Morzu Północnym – pn. „Aplha Ventus” [3]. Omówiono też doświadczenia duńskie z instalacji „Horn Rev 2” i „Fino”, gdzie w celu tłumienia hałasu wbijanego pala zastosowano podwodną kurtynę powietrzną. POD-y sprawdziły się i dostarczyły wielu danych. Ich konstrukcja jest doskonalona. Są coraz bardzie czułe, pracują dłużej, zmienia się sposób komputerowej analizy nagrań. Pojawiają się także inne urządzenia podsłuchujące i nagrywające morświnowe odgłosy: np. PCL firmy AQUATEC.

Badania przeprowadzone na Morzu Północnym wyraźne pokazały jak taka „hałaśliwa” budowa płoszy morświny. W polu 5 km wbijanie pali pod turbiny wypłasza praktycznie wszystkie morświny, a znacząco oddziałuje na nie na odległość do 20 km. Powrót zwierząt na swoje miejsce następuje dopiero po 2-3 dniach względnej ciszy.

Naukowcy planują dalsze rozwijanie projektów sprzyjających wzbogacaniu wiedzy na ten temat. Wiele kwestii jest jeszcze otwartych a urządzenia badawcze, mimo że bardzo nowoczesne, wszystkich niezbędnych danych jeszcze nie dostarczają. Nie bagatelną rolę odgrywa też ich cena i koszty obsługi na morzu, skomplikowane analizy statystyczne, sposoby interpretacji nagrywanych odgłosów morświnów, ich reakcji i życiowych potrzeb.

Na sympozjum zaanonsowano także szerokie wykorzystanie hydroakustycznych urządzeń badawczych typu POD lub podobnych na Bałtyku w ramach projektu pn. „SAMBAH”. Jego celem będzie głównie dostarczenie danych o rozmieszczeniu bałtyckich morświnów. Polska będzie jednym z głównych jego realizatorów. Wraz z helską Stacją Morską Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego w projekcie udział wezmą  Oddział Gdyński Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej oraz Główny Inspektorat Ochrony Środowiska z Warszawy.

KES
30.10.2009

(kliknij na miniatury, aby je powiększyć)

Program

1. “Opening remarks” (Dr. Harald Benke, Director (German Oceanographic Museum, Germany)

2. “The StUK and its evaluation” (Dr. Klaus Lucke, FTZ Westküste, University of Kiel, Germany)

3. “The AMPOD-project - aims and outcomes” (Dr. Ursula Verfuß, German Oceanographic Museum, Germany)

4. “AMPOD-outcome: Acoustic properties of SAM-devices” (Michael Dähne, German Oceanographic Museum, Germany)

5. “AMPOD-outcome: Statistical advice & tools” (Sven Adler , German Oceanographic Museum,Germany)

6. “Monitoring abundance by acoustic methods” (Dr. Jakob Tougaard,  National Environmental Research Institute,  Aarhus University, Denmark

7. “Effects of pile driving activities measured with SAM”  (Ansgar Diederichs, BioConsult-SH, Germany)

8. “Using SAM to monitor the effect of human activities” (Line Kyhn, National Environmental Research Institute, Aarhus University, Denmark)

9. “Porpoises and PODS, investigating anthropogenic activities in Dutch waters” (Dr. Tamara van Polanen Petel,  Institute for Marine Resources & Ecosystem, The Netherlands)

10. “Presentation and discussion of the draft guidelines-brochure”(Dr. Ursula Verfuß,  German Oceanographic Museum)

<<< POWRÓT