Kolejne
"NIE" Komisji Europejskiej ?
Po prawie pięciu latach od
przyjęcia Rozporządzenia WE 812/2004 (1),
które miało pomóc w ochronie małych waleni przed przyłowem, Komisja
Europejska zadecydowała dokonać oceny wdrożenia jej zapisów w sektorach
rybołówstwa państw całej wspólnoty. Sprawa ta dotyczy wszystkich
morskich akwenów europejskich, gdzie zwierzęta te giną w różnych
rodzajach narzędzi połowowych.
W Brukseli w dniach 23-24
marca 2009r. eksperci i sektor rybołówstwa wspólnoty w obecności
unijnych urzędników omawiali doświadczenia i problemy związane z realizacją
rozporządzenia.
Zebrani, zapoznawszy się ze
stanem zasobów różnych gatunków oraz skalą zagrożeń, jakie wpływają
na ich wysoką śmiertelność, podjęli dyskusję nad różnymi aspektami
tej regulacji prawnej – naukowymi podstawami jej wprowadzenia, adekwatnością
wprowadzonych środków technicznych do potrzeb ochronnych małych waleni
oraz potrzebami modyfikacji zapisów regulacji w celu zwiększenia jej
efektywności.
Zastanawiano się nad efektywnością realizacji tzw. programu obserwatorów,
którego zadaniem była ocena rzeczywistej skali przyłowu waleni w różnych
rodzajach sieci. Rozmawiano o braku odpowiednich danych i narzędzi dla
rozpoznania tego zjawiska w rybołówstwie przybrzeżnym, o skuteczności
stosowania pingerów i innych technik redukujących przyłów oraz o
potrzebie bardziej szczegółowych badań.
Szczególnym dla naszego
kraju tematem dyskusji były dwa rozporządzenia unijnego prawa - Rozporządzenie
nr 2187/2005, które to ustanowiło techniczne zasady prowadzenia połowów
na Bałtyku, w tym nakaz stopniowego wycofywania pławnic z rybołówstwa
i wcześniejsze, przyjęte jeszcze przed naszym wejściem do Unii
Europejskiej „słynne” Rozporządzenie nr 812/2004, wprowadzone na
potrzeby ochrony morświnów, ale bez uwzględnienia wyników polskich badań
nad tym problemem (2).
Problem ten udało się
polskiej delegacji oraz przedstawicielom sektora rybołówstwa bałtyckiego
do debaty wprowadzić, ale Komisja Europejska nie wiązała wycofania pławnic
z będącym przedmiotem obrad Rozporządzeniem 812/2004. Strona Polska zwróciła
uwagę m.in. na brak współczesnych raportów o ginięciu tych ssaków w sieciach
dryfujących i konieczność lepszego rozpoznania tego zjawiska na łowiskach
użytkowanych przez polskich rybaków, a także na potrzebę stosowania
lepszych, regionalnie zróżnicowanych środków ochrony. Jako przykład
takiego działania podano projekt czynnej ochrony morświnów w Zatoce
Puckiej, polegający na tymczasowym użyciu pingerów na przedpolu
zatokowych łowisk.
Przedstawiciel Komisji początkowo,
wobec zaprezentowanych argumentów, wyraził wolę ponownego rozpoznania tej
kwestii, jednakże drugiego dnia obrad Przewodniczący spotkania zapowiedział,
przy dezaprobacie stron zgłaszających ten problem na spotkaniu, całkowite
zamknięcie kwestii użycia pławnic na Bałtyku, podając jako argument
konieczność rozszerzenia ogólnego zakazu użycia sieci dryfujących na
wodach europejskich także na Bałtyk.
Raport z tego spotkania oraz
raport ze styczniowego spotkania grupy SGBYC ICES mają stać się podstawą
dalszych prac Komisji, zarówno nad skuteczniejszą implementacją środków
technicznych, wynikających z zapisów rozporządzenia 812/2004, jak i
rewizją samego rozporządzenia, której potrzebę zgłaszali reprezentanci
wszystkich krajów obecnych na spotkaniu. Główne zgłaszane problemy
dotyczyły potrzeb zidentyfikowania problemu przyłowu na poziomie
regionalnym i dostosowanie do tego skuteczniejszych metod ochrony.
Przebieg spotkania i jego
rezultaty wskazują niestety, że ustalenia polityczne z trudnością
modyfikują się pod wpływem dostarczanych argumentów naukowych. Kolejne
spotkania, a także wola polityczna stron dialogu, pokażą czy ewolucja treści
dotychczasowych rozporządzeń jest możliwa.
25.03.2009r.
(1)
Rozporządzenie Rady (WE) nr 812/2004 z dnia 26 kwietnia 2004r. ustanawiające
środki dotyczące przypadkowych odłowów waleni na łowiskach i zmieniające
rozporządzenie (WE) nr 88/98. Tekst rozporządzenia: w j.polskim
lub w j.angielskim.
(2) Skóra K.E, Kuklik I., 2003, Bycatch as a
potential threat to harbour porpoises (Phocoena phocoena, L.) in
Polish Baltic Waters, NAMMCO Scientific Publications, 5, 303-315.
|
