Jadowity połów
Niecodzienna rybę dostarczono 8 sierpnia 2009 do Stacji Morskiej Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego w Helu. Według relacji dostarczycieli, złowili ją łowiący tego dnia w rejonie portu wojennego rybacy z łodzi HEL 6. Ich celem połowów na głębokości 4-5 metrów były okonie, na które podobnie jak na inne świeże ryby zbyt wśród letników jest przeogromny. Tymczasem wystawione sieci wpadł także i ostrosz (Trachinus draco).
Zagrzebujący się piasku dna ostrosz drakon. Foto: K.E.Skóra, Archiwum SMIOUG.
Ostrosz (ostrosz drakon) to ryba niebezpieczna nie tylko dla zdrowia ale i dla życia człowieka . Jego bronią jest jad, który zawierają gruczoły usytuowane u nasady kolców pierwszej płetwy grzbietowej oraz kolców pokryw skrzelowych. To najbardziej jadowita ryba z europejskich wód.
Ostrzegamy wszystkich kupujących ryby w portach i na przystaniach, że lepiej samemu rąk do skrzynki z rybami nie wkładać, gdyż konsekwencje tego mogą być wręcz tragiczne!
Ostrosz (T.draco) jest gatunkiem, który zasiedla wody północnego Atlantyku od brzegów Norwegii, aż po zachodnie wybrzeża północnej Afryki (Maroko). Występuje w Morzu Śródziemnym i Morzy Czarnym. W rejonie Bałtyku najczęściej bywa w jego zachodniej części – Cieśnin Duńskich. W polskiej strefie odnotowywany był niezwykle rzadko.
Na żer ostrosz wypływa nocą polując na drobne ryby i skorupiaki. W lecie woli wody płytkie od (1) 5 - 15 (20) m, zima schodzi do 150 m. Wg danych literaturowych dorasta do 53 cm długości i 1860 g masy. Tarło odbywa w lecie (zwykle w okresie czerwiec – sierpień). Ikra jest pelagiczna o średnicy ok. 1 mm. Larwy też żyją w toni wodnej. Pęcherz pławny ostrosz ma uwsteczniony. Mięso ostrosza jest jadalne po usmażeniu na patelni, gotowaniu, upieczeniu lub uwędzeniu (www.fishbase.org).
Okaz dostarczony w dniu 08.08.2009 r. do Stacji Morskiej IOUG w Helu. Długość całkowita 25 cm, masa 99,3 g. Miejsce połowu – rejon na północ od Helu, Zatoka Gdańska, Bałtyk. Foto: Agnieszka Jędruch, Mikołaj Jabłecki. Archiwum SMIOUG.
Dorosłe ostrosze są rybami dennymi. Prowadzą samotny tryb życia. Preferują siedliska piaszczyste, żwirowe i szlamiste, gdzie w dzień przesiadują zagrzebane po oczy, wystawiając zwykle ponad grunt kolce płetwy grzbietowej.
Ten sposób bytowania tworzy niebezpieczne sytuacje dla kąpiących się, którzy mogą gołą stopą nadepnąć na rybę i wbić sobie jej jadowite kolce w ciało. Podobne kłopoty czekają na nieostrożnych wędkarzy, rybaków i płetwonurków, którzy zostaną zranieni przy niewprawnym obchodzeniu się z tą rybą. Przeczytaj więcej na www.rejsymorskie.net.
Wygląd głowy ostrosza i jego broń – kolce płetwy grzbietowej i porywy skrzelowej. Foto: Agnieszka Jędruch, Mikołaj Jabłecki. Archiwum SMIOUG.
Działanie jadu można zneutralizować poprzez natychmiastowe przemyci rany gorącą wodą (ok. 45°C). Konsultacja z lekarzem jest jednak nieodzowna, gdyż indywidualna rekcja organizmu może być różna. Ukłucia są bolesne, tworzą silne stany zapalne, obrzęk obejmuje niekiedy całe ciało, ból jest długotrwały.
Złowioną rybę należy ostrożnie odgłowić i usunąć z jej ciała jadowitą, przede wszystkim pierwszą - zaopatrzona w czarna plamę płetwę grzbietową a dla pewności także i pozostałe.
W lipcu ubiegłego roku ostrosza tego samego gatunku złowiono także w niemieckiej części Bałtyku. Rybak zatruty jadem ryby – Pan Hans-Uwe Boerner - wymagał hospitalizacji Interia.pl.
Tekst: Krzysztof E. Skóra
10.08.2009r.
Trachinus draco Linnaeus 1758 wraz z siedmioma innym gatunkami tworzy rodzaj (Trachinus) rodziny ostroszowatych (Tachinide), która zaliczana jest do podrzędu ostroszowców (Trachinioidei) z licznego rzędu ryb okoniokształtnych (Perciformes).
Rybaków, którzy złowili ten gatunek prosimy o kontakt ze Stacją Morską IOUG w Helu.
Telefon (24h) 601 88 99 40, e-mail: hel@univ.gda.pl
|