Zatoka znowu świeci!

Jak poinformował nas Pan Peteris Gailitis, od paru dni, gdy zapadanie noc, w przybrzeżnych wodach małej Zatoki Rewskiej widać rozbłyskające smugi światła. Dzięki informacji jaką znalazł na naszej stronie internetowej [link-kliknij ] trafnie zidentyfikował zjawisko. Jeszcze tego samego wieczoru pojechaliśmy sprawdzić.


Komórka Alexandrium ostenfeldii na tle mapy Zatoki Puckiej i miejsc odnotowanego „świecenia morza”

Rzeczywiście, już o 21-ej „morze świeciło”. W Rewie stało się to już po raz drugi. 
Znowu prawdopodobnie zagościły tu bruzdnice, które podrażnione ruchem wody przepływających obok ryb, skorupiaków czy od ruchu naszych dłoni i nóg rozbłyskają turkusowym światłem. Zjawisko powszechne w morza ciepłych w Bałtyku jest zdarzeniem sensacyjnym. Stacja Morska odnotowała je od 2001 roku czterokrotnie (patrz mapa). Wykonane przez dr Barbarę Witek z Instytutu Oceanografii UG analizy taksonomiczne wskazały, że tajemniczą bruzdnicą był wówczas gatunek o łacińskiej nazwie Alexandrium ostenfeldii. Czy tak jest i w tym roku dopiero się okaże. Próbki do badań zostały pobrane.

Największą trudność sprawia fotodokumentacja tego zjawiska. Zwykła kamera filmowa jest zdecydowanie za mało czuła aby zarejestrować ten rodzaj światła. 
Gdy posługujemy się aparatem fotograficznym flesz z włączonej lampy błyskowej
całkowicie zamaskuje światło bruzdnic (foto powyżej).
Dopiero, wyłączenie lampy, ustawienie najwyższej czułość (min.1600 ISO) i długi czas ekspozycji daje szansę rejestracji tego nadzwyczajnego zjawiska (foto poniżej).

Najlepiej jednak zobaczyć to na żywo, własnymi oczami - warto. Wystarczy po cichu podjeść do brzegu lub na pomost i wrzucić do wody garść piasku lub tupnąć nogą. Uciekające ryby jak podwodne flary rozbłysną smugami mikro błysków.

W zawieszonych w toni wody milionach bruzdnicowych mikroorganizmów, w ułamku sekundy substancja zwana lucyferyną dzięki lucyferazie przeistoczy się w oksylucyferynę i błyśnie zimnym światłem bioluminescencji [link - kliknij].

Uwaga: Zakwit Alexandrium ostenfeldii może być toksyczny !!!

 

Historia obserwacji świecących zakwitów Alexandrium ostenfeldii w Bałtyku:

1997, Szwecja, w południowej części w-y Olandia 
Źródło: Larsson, U., Hajdu, S., Andersson, L., Edler, L. 1998. The free water mass. In: The Baltic Sea ’97, Report on Environmental Monitoring, SMF Stockholm University, Stockholm. pp. 28-33 (In Swedish with English summary and legends,

2000, Szwecja, wsch. wybrzeże, w płn. części Bałtyku Właściwego. 
Źródło: Helcom 2006, http://www.helcom.fi/BSAP_assessment/ifs/archive/ifs2006/en_GB/phyto/

2001, Polska, Zatoka Pucka, rej. pomiędzy Władysławowem a Chałupami 
Źródła: Skóra K.E. 2010, fotodokumentacja (kol.). Witek B. 2004. Blooms of potential toxic dinoflagellates Prorocentrum minimum (Pavillard) and Schiller and Alexandrium ostenfeldii (Paulsen) Balech Tangen in the Gulf of Gdańsk, Ogólnopolska Konferencja Naukowa "Zakwity wody-monitoring i kontrola zagrożeń", Gdynia 20-22 kwietnia 2004 (abstract).

2003, Polska, Zatoka Pucka, rej. Rewy, Zatoka Rewska 
Źródło: Skóra K.E.2003, http://www.hel.ug.edu.pl/aktu/2003/luminescencja.htm

2003 i 2004, Finlandia, Wyspy Alandzkie
Źródło: http://www.itameriportaali.fi/en/tietoa/elama/elioyhteisot/ulappa/en_GB/Mareld/


2005, Polska, Zatoka Gdańska (rej. Juraty) 
Źródło: Gawdzik.M. 2005, http://hel.univ.gda.pl/aktu/2005/lumine05.htm


2005, Szwecja, Västervik i Valleviken (Ggotlandia)
Źródło: Helcom 2006, http://www.helcom.fi/BSAP_assessment/ifs/archive/ifs2006/en_GB/phyto/

2009, Finlandia Wyspy Alandzkie 
Źródło: http://www.itameriportaali.fi/en/tietoa/elama/elioyhteisot/ulappa/en_GB/Mareld/

2012, Polska, Zatoka Pucka, rej. Rewy, Zatoka Rewska – 
Źródło: Skóra K.E., 2012, http://www.hel.ug.edu.pl/aktu/lastminut/zatoka_swieci.html

Tekst i foto: Krzysztof E. Skóra

ps.
02.10.2012 otrzymaliśmy jeszcze jedną wiadomość w omawianej sprawie. 
Otóż Pan Maciej Mordal poinformował nas,
że jest pewien zaobserwowania tego zjawiska podczas Regat Heweliusza, 
we wrześniu 1992 roku, na trasie z Łeby w kierunku Półwyspu Helskiego. 


<<< POWRÓT