Konferencja podsumowująca projekt pt.: „Wsparcie ochrony zagrożonych siedlisk i gatunków Morza Bałtyckiego w rejonie Zatoki Gdańskiej”

21 kwietnia br. w nowej hali seminaryjno – konferencyjnej Stacji Morskiej im. Profesora Krzysztofa Skóry, Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego odbyła się konferencja podsumowująca trwający od 2014 r. projekt pn. ,,Wsparcie ochrony zagrożonych siedlisk i gatunków Morza Bałtyckiego w rejonie Zatoki Gdańskiej”.. O jego wstępnych złożeniach, rozpoczęciu realizacji i powodów dla których został uruchomiony pisaliśmy już wcześniej (http://www.hel.ug.edu.pl/aktu/2014/projekt_ochrona_zatoka.html).

Przedsięwzięcie było dofinansowane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ze środków mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009 – 2014 w ramach Funduszu Małych Grantów dla programu operacyjnego PL02 ,,Ochrona Różnorodności Biologicznej i Ekosystemów”. Dodatkowe środki zostały przekazane przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku, całości dopełnił wkład własny.

Podczas konferencji zaprezentowano szereg prezentacji traktujących o głównych przedmiotach ochrony, jak gatunki i siedliska, które zostały objęte działaniami projektowymi – była to głównie foka szara i jej siedliska tj. ujście Przekopu Wisły czy potencjalne na Helskim Cyplu. Aspekty biologii tego ssaka oraz społeczne i naukowe powody dla jego ochrony bogato przedstawiła kierownik Stacji Morskiej dr Iwona Pawliczka vel Pawlik.

Zaprezentowano przebieg i efekty prac (wykonanych w ramach projektu) przy modernizacji punktów obserwacyjnych w rejonie Ujścia Wisły i Cypla Helskiego, służących do monitoringu gatunków chronionych i zjawiska antropopresji w rejonie ich siedlisk. Sprawniejszy system pozwala teraz na uzyskiwanie obrazu dobrej rozdzielczości, dzięki czemu możliwe jest dokładne policzenie fok rezydujących na łachach i kierownicy Wisły, poznanie liczby osób odwiedzających Helski Cypel oraz ptaków tam odpoczywających. System obserwacji umożliwia także rozpoznanie rodzaju i sezonowości problemu antropopresji, która skutkuje głównie płoszeniem zwierząt chronionych z ich siedlisk. Uzyskane w ten sposób nowe dane pozwolą na bardziej dokładne poznanie liczebności fok i chronionych ptaków w ciągu roku, a także w skali wieloletniej. Umożliwiają także identyfikację zagrożeń i reakcje zwierząt na sytuacje stresowe związane z potencjalnymi niebezpieczeństwami. Te wszystkie wspomniane możliwości wykorzystania unowocześnionego monitoringu z pewnością pomogą wypracować lepsze sposoby ochrony wrażliwych gatunków powracających od niedawna w rejon Zatoki gdańskiej do swych także wymagających opieki siedlisk. Tematykę tę przedstawił mgr Michał Podgórski w swej prezentacji zatytułowanej ,,Monitoring siedlisk Foki Szarej na polskim wybrzeżu”.

W strefie realizacji działań projektowych znalazły się też zadania związane z modernizacją i doposażeniem części Stacji Morskiej wykorzystywanych na cele rehabilitacji młodych fok, przywracanych środowisku naturalnemu. Usprawnienie zaplecza rehabilitacyjnego przełożyło się na szybsza diagnostykę i możliwość udzielenia pomocy większej ilości szczeniąt. Niewątpliwie skutkuje to ograniczeniem zjawiska śmiertelności młodych fok u polskich wybrzeży. O pracy przy ratowaniu młodych focząt, prawidłowych reakcjach na przypadki spotkania tych ssaków na plażach oraz o badaniach zdrowotnych leczonych fok opowiedziała mgr inż. Wioleta Miętkiewicz kierująca zespołem opiekunów fok.

Poza działaniami w obszarze bezpośredniego ratowania gatunków chronionych i rozszerzeniu ich badań, sporo działań projektowych skupiono na rozwoju aspektu edukacji, jako narzędzia sprzyjającego budowaniu pro-przyrodniczych postaw i działań w społeczeństwie. W ramach projektu wyprodukowano szereg nowych materiałów edukacyjno – informacyjnych oraz ekspozycyjnych traktujących o biologii fok, przyrodzie Zatoki Gdańskiej, trudnych relacjach pomiędzy rybołówstwem, a ssakami morskimi. Projekt umożliwił także nabycie bezpiecznego dla ssaków morskich i odpornego na zjawisko wyjadania ryb, nowoczesnego narzędzia połowowego tzw. pontonowego żaka. Jak na razie jego fragment – komora zbiorcza będzie elementem wystawy przy ,,Domu morświna” na terenie ,,Błękitnej Wioski”. W przyszłości planuje się przetestowanie efektywności działania tego narzędzie w rejonie polskich łowisk, także we współpracy z lokalnymi rybakami. Tematyki narzędzi połowowych i interakcji pomiędzy rybołówstwem a ssakami morskimi i dotyczyła prezentacja mgr Wojciecha Górskiego pt. ,,Alternatywne narzędzia połowowe jako metoda ograniczenia przyłowu i strat w połowach”. 

Dzięki projektowi rozszerzono i usprawniono również zaplecze edukacyjne Błękitnej Szkoły co umożliwiło stworzenie oferty wyjazdowej skierowanej do grup indywidualnych oraz placówek oświaty, których przedstawiciele nie mogli dotrzeć na zajęcia realizowane w Helu. Ten aspekt wyczerpująco przedstawiła w swej prezentacji zatytułowanej ,,Informacja i edukacja jako narzędzia w ochronie zagrożonych siedlisk i gatunków”, mgr Monika Selin - koordynatorka zespołu edukatorów w Stacji Morskiej.

W konferencji wzięli udział przedstawiciele instytucji współpracujących ze Stacją Morską oraz bezpośrednio zaangażowanych w projekt. Łącznie ponad 100 osób. Bardzo cieszy fakt współpracy i wsparcia dla prowadzonych przez Stację Morską działań przez zarówno instytucje państwowe, jak i organizacje pozarządowe. To właśnie dzięki temu możliwe jest budowanie dialogu i rzeczowej dyskusji pomiędzy stronami mającymi odmienne poglądy na sprawy ochrony przyrody.

Wśród osób i instytucji goszczących na podsumowującej konferencji należy wspomnieć: władze Uniwersytetu Gdańskiego i Wydziału Oceanografii i Geografii w osobach Kanclerza Mirosława Czapiewskiego i Dziekana Waldemara Surosza, WFOŚiGW w Gdańsku, Przedstawicieli Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gdańsku, Reprezentantów Urzędu Morskiego w Gdyni, Władz Miasta Hel, przedstawicieli Morskiego Oddziału Straży Granicznej, Wojska, liderów ,,Błękitnego Patrolu WWF Polska” i reprezentantów środowiska rybackiego oraz wykonawców i beneficjentów projektu.

Stacja Morska imienia Profesora Krzysztofa Skóry dziękuje wszystkim przybyłym i zaangażowanym w pomoc przy realizacji projektu i wyraża nadzieję, że działania na rzecz ochrony przyrody Zatoki Gdańskiej będą kontynuowane wspólnie w przyszłości.

Obejrzyj galerię zdjęć:

Oprac. Michał Bała

<<< POWRÓT