DŹWIĘK W ŻYCIU  MORSKICH SSAKÓW

- 17 KONFERENCJA ECS  -

8-13.03.2003 

Po raz siedemnasty naukowcy zajmujący się badaniami i obserwacjami życia wielorybów, delfinów, morświnów oraz fok zebrali się pod egidą „European Cetacean Society” na dorocznej konferencji. Tym razem spotkanie odbyło się aż w Las Palmas. Przewodnim tematem był dźwięk w życiu  morskich ssaków

Na odległą od Europy wyspę Grand Canaria dotarła rekordowa liczba uczestników. Było ich prawie pół tysiąca. Przed i po konferencji zorganizowano parę spotkań roboczych, na których specjaliści z różnych dziedzin wymieniali swoje badawcze doświadczenia.

Miejsce konferencji ECS – budynek „AUDITORIUM ALFREDO KRAUS’a”

Miejsce obrad nie było przypadkowe. Tu właśnie, w archipelagu Wysp Kanaryjskich zanotowano spektakularne przypadki masowego ginięcia na plażach waleni. Ustalono, że zjawisko to występowało zawsze po manewrach flot wojennych, i jak się przypuszcza było spowodowane użyciem specjalnych sonarów, emitujących rodzaj fali dźwiękowej, która czyniąc destrukcje w tkankach tych zwierząt doprowadzała je do śmierci lub zmian powodujących ich nawigacyjną dezorientację. Podobne przykłady dostarczyli na konferencji przedstawiciele innych państw. Nad problemem dyskutowała specjalna grupa ekspertów, wśród których byli również przedstawiciele NATO. Poszukiwano sposobów dla pogodzenia potrzeb obronnych z koniecznością ochrony waleni. Podkreślano konieczność wypracowania zaleceń dla unikania tego poważnego konfliktu. Oczekuje tego światowa opinia publiczna, która jest coraz bardziej wyczulona na sprawy skutecznej ochrony morskiego ekosystemu a morskich ssaków szczególnie. [1] 

 Sala obrad plenarnych

Inna grupa specjalistów podjęła zagadnienia wykorzystywania dźwięku do prac nad lokalizacją i zachowaniem się morskich ssaków we wszechoceanie. Zaprezentowano najnowsze osiągnięcia z zakresu techniki namierzania ich pozycji, rejestracji wydawanych odgłosów, głębokości i szybkości pływania. Są już konstruowane pierwsze urządzenia działające w systemie GSM. Zatem w nieodległym już czasie foka, morświn czy delfin będą mogły poprzez SMS-y powiadamiać swojego naukowca o miejscu przebywania, głębokości nurkowania, ilości zjedzonych ryb, rytmie serca czy temperaturze ciała i wody, w której aktualnie przebywają. Takie „telefony” już powstają. Gdy będą tańsze, będą przez naukowców powszechnie stosowane.

Podwodny "telefon"  ssaków morskich - od środka   

Specjalna grupa robocza zastanawiała się nad dalszym doskonaleniem i wykorzystywaniem urządzeń do nasłuchu morświnów. Szczególną uwagę poświęcono nad zastosowaniem tej techniki w Bałtyku, gdzie mała ilość odnotowywanych morświnów stwarza poważne problemy badawcze w zbieraniu dostatecznej ilości danych. Jednocześnie rosną obawy o przetrwanie ich lokalnej populacji. Pierwsze dane jakie ta nowa technika dostarczyła, okazują się być bardzo obiecującymi dla rozpoznania rozsiedlenia oraz migracji tych zwierząt. Choć same urządzenia oraz interpretacja uzyskanych zapisów dźwięków wymagają jeszcze dopracowania, to postęp jaki odnotowano w tej dziedzinie jest ogromny.

Przy stole prezydium ECS. 

Od lewej: dr Christina Lockyer - przewodnicząca, Roland Lick - sekretarz, 

Iwona Kuklik - członek zarządu

W niedługim czasie, Stacja Morska UG w Helu wraz z grupą badaczy niemieckich z Oceanarium w Stralsundzie rozwiną swój program badawczy u południowych wybrzeży naszego morza. W zachodniej części Bałtyku pracuje już kilkanaście urządzeń nasłuchowych typu „POD”. Pierwsze trzy staną w tym roku w rejonie Zatoki Gdańskiej.

Spotkanie naukowców z Helu i Stralsundu – Iwona Kuklik i Klaus Harder 

ustalają plany wymiany materiałów badawczych

Na konferencji dyskutowano także zagadnienia dotyczące chorób u morskich ssaków. Podsumowano negatywne efekty epidemii foczej nosówki w Morzu Północnym, Cieśninach Duńskich i Bałtyku w 2002 roku. Zginęło co najmniej 22 tysiące fok pospolitych i kilkadziesiąt szarych.   

Chwila odpoczynku uczestników konferencji na tarasie z widokiem na Atlantyk

Część konferencyjnych prezentacji dotyczyła zagadnień ochrony morskich ssaków i analizy przyczyn zagrożeń dla ich egzystencji. Badani akustyczne są bardzo pomocnym narzędziem dla wyjaśnienie pewnych zjawisk, chociażby z zakresu porozumiewania się tych zwierząt w miejscach koncentracji, reakcji ich na podwodny hałas, hydrolokacji przy identyfikowaniu przeszkód, uczenia się omijania sieci itp. Pokazano także projekty sieci nowej generacji, których konstrukcja umożliwia ucieczkę złowionym delfinom i morświnom. W tej części konferencji zostały zaprezentowane wyniki dziesięcioletnich polskich badań nad przyłowem morświnów w naszej strefie Morza Bałtyckiego.

Nie obyło się bez filmów i multimedialnych prezentacji, którym poświęcono niemal pół nocy. Najciekawszym okazał się film rosyjski. Unikalne podwodne ujęcia z zachowania się stada samic białuch i ich młodych u brzegów Morza Białego wzbudziły powszechne uznanie uczestników konferencji.

Sieci przyjazne delfinom i morświnom 

Na zakończenie warto dodać, że nowym przewodniczącym stowarzyszenia „European Cetacean Society” został dr Michel Andre z Hiszpanii. Ustalono, że następna konferencja tej organizacji odbędzie się za rok w Szwecji, w Kolmarden. Oczekuje się także, że jubileuszową, dwudziestą zorganizuje Polska – pierwszy kraj ze środkowo-wschodniej części Europy. Zaczynamy zatem szukać sponsorów dla tej wielkiej, międzynarodowej imprezy.  

Zaproszenie na następną konferencję ECS „Do zobaczenia w KOLMARDEN” 

Więcej na temat programu konferencji

pod adresem internetowym

www.uicmm.ulpgc.es

Krzysztof E. Skóra

  I ty możesz zostać członkiem stowarzyszenia ECS. 

Roczna składka wynosi 39 Euro (dla studentów - 23)

Formularz do wypełnienia znaleźć można w internecie pod adresem web.inter.nl.net/users/J.W.Broekema/ecs/ecs-form.pdf  

lub 

zgłosić się do Stacji Morskiej IO UG  w Helu, ulica Morska 2, 

tel.+58 67 50 836, fax.+58 67 50 420, e-mail - hel@univ.gda.pl

<<<POWRÓT