Piaskołaz wielki
Arenomya (Mya) arenaria
L.
Największy małż bałtycki o długości muszli do 70 mm. Ma on grubą, lecz dość kruchą muszlę wapienną, czasem pokrytą cienką warstewką organiczną. Zamek muszli bezzębny, jednak z lewej, zwykle nieco mniejszej skorupki wyrasta okazały, łyżeczkowaty wyrostek zamka wchodzący do odpowiedniej wnęki prawej skorupki. Muszla podłużnie owalna z tylnym końcem lekko zwężonym i rozwartym, co wiąże się z obecnością niezwykle silnie rozwiniętego syfonu, nie mieszczącego się w zamkniętej muszli. Muszla osobników żyjących na piasku jest znacznie masywniejsza i ma o 60 % większą masę niż u osobników z dna mulistego.
Pospolity, morski mieszkaniec płytkiego dna do głębokości ok. 30 m. Dorosły piaskołaz żyje głęboko zagrzebany w dnie piaszczystym, piaszczysto-mulistym lub mulistym, wystawiając na powierzchnię tylko sam szczyt syfonu. Zaniepokojony małż kurczy swój syfon, jednakże na powierzchni dna pozostaje ślad w postaci maleńkiego krateru. Czasami koniec syfonu odgryzany jest przez ryby, po czym regeneruje. Młode piaskołazy o długości do 8 mm mają bardzo krótkie syfony i przyczepiają się do kamyków, ziarenek piasku lub roślin za pomocą bardzo elastycznej nici bisiorowej. Młodzież rozwija się lepiej w wodzie umiarkowanie zanieczyszczonej materią organiczną.
Piaskołaz rozradza się późną wiosną, a larwa wiedzie planktonowy tryb życia i osiada latem na dnie. |