Foka
pospolita – rzadki gość
Do
Stacji Morskiej w ostatnich dniach dotarła informacja o pojawieniu się
foki pospolitej na polskim wybrzeżu. Foka ta została zauważona w dniu 1
listopada tego roku w godzinach południowych w okolicy wsi Wiślanka, przy
moście w Sobieszewie. Przy małym porcie rybackim, korzystając z promieni
słonecznych, wypoczywała na brzegu. Spłoszona przez spacerowicza –
fotografika umknęła do wody. Jednak około godziny 14.30 pojawiła się
ponownie w tym samym miejscu. Sytuacja się powtórzyła, ponownie sesja zdjęciowa
wywołała w zwierzęciu odruch obronny i foka zanurkowała uciekając. Z
informacji, które do nas dopływają wiemy, że foka ta wciąż tam
przebywa (ostatnia obserwacja została zanotowana 6 listopada).
Foka pospolita
w Wiślince (na Martwej
Wiśle, 1.11.2005r.) (foto: Piotr Biegaj).
Foka
pospolita (Phoca vitulina) jest jednym z trzech gatunków zamieszkujących
Bałtyk. Samca od samicy ciężko odróżnić bowiem nie występuje u nich
dymorfizm płciowy (różnice w wyglądzie samca i samicy). Ubarwienie ich
ciała jest różnorodne, od jasnoszarego po ciemnobrązowe z małymi
ciemnymi plamkami, lecz strona brzuszna zwykle jest jaśniejsza od grzbietu.
Pysk u tego gatunku jest krótki tzw. „koci”, zaś oczy są duże i
osadzone blisko siebie. Samce dorastają do 180 cm, przy wadze do 130 kg,
samice zaś są mniejsze, długość ich ciała dochodzi do 150 cm a ciężar
105 kg. Samce są gotowe do rozrodu w wieku 6 lat, samice dojrzałość płciową
osiągają w wieku 4 lat. Foki te łączą się w pary i przystępują do
zakładania rodziny po okresie linienia, a więc we wrześniu i na początku
października. Nie łączą się w pary na całe życie. Młode szczeniaki
rodzą się z dala od stada, na brzegu i wyglądem przypominają osobniki
dorosłe. Samice są troskliwymi matkami, w razie niebezpieczeństwa spychają
młode do wody uderzając płetwami. W wodzie podtrzymują potomstwo swoim
ciałem i oddalają się w spokojne miejsce.
Foki
pospolite na świecie są jednym z najbardziej rozprzestrzenionych
gatunków wśród płetwonogich, jednak na naszym wybrzeżu są niezwykle
rzadko spotykanymi gośćmi. W ostatnich latach odnotowaliśmy zaledwie 4
osobniki tego gatunku. Ewenementem był zaobserwowany w 1990 roku poród
foki pospolitej w rezerwacie „Ptasi Raj”. Ostatnią fokę pospolitą
odnotowano w Polsce w 2002 roku
w Rewalu. (kliknij)
Foka pospolita w Ptasim Raju u ujścia Wisły
(foto: M. Zawadzki).
Tego
roku w maju, w Kłajpedzie, foka pospolita wybrała sobie za rejon
odpoczynku miejsce obok publicznego akwarium. Było to pierwsze we współczesnej
historii odnotowanie tego gatunku u wybrzeży Litwy.
Foka pospolita z Kłajpedy
(maj 2005) (foto: Aruns Grusas).
Najbliższym
nam miejscem, gdzie te zwierzęta można obserwować jest Olandia. Na tej
szwedzkiej wyspie, oddalonej od nas
zaledwie 230 km, na południowym jej cyplu żyje bałtycka kolonia tych fok.
Tamtejsza populacja liczy około 450 osobników. W rejonie ich występowania
utworzono tzw. focze sanktuarium czyli miejsce, gdzie obowiązuje zakaz nie
tylko łapania i zabijania tych zwierząt, ale także ich niepokojenia.
Tablica informująca o foczej
ostoi na Olandii (foto: K.E. Skóra).
Pamiętajmy,
że los wszystkich fok dziko żyjących zależy w dużej mierze od nas
samych. Należy te zwierzęta obserwować z daleka, zapewniając im warunki
spokoju i bezpieczeństwa. W przypadku zauważenia foki na brzegu,
zaobserwowania w wodzie czy znalezienia osobnika martwego prosimy o
zawiadomienie pracowników Stacji Morskiej IO UG w Helu dzwoniąc na czynne
całą dobę numery alarmowe (058) 675-08-36
oraz 0
601-88-99-40.
Magdalena Jedynak
|
